Around the World with Orson Welles (Pays Basque I + Pays Basque II)

Orson Wellesek 1955ean Europan egin zuen bira batean British Television katearentzat egindako sei kapituluko sail bat da (zazpigarren kapitulua amaitu gabe dago). Pirinio Atlantikoetan estreinatu zuen, lehenbiziko bi kapituluekin.

Pays Basque I (The Basque Countries): Euskal Herriari, euskaldunei eta haien ohiturei eta historiari buruzko dokumentala da. Egilea euskal herritarren arimara hurbiltzen saiatzen da, haien lan, jolas eta idiosinkrasia berezia oinarri hartuta. Kapitulu hau lotzen duen haria Orson Wellesen lagun Charles Wertenbeker idazlearen emazteari egindako elkarrizketa luze bat da.

Pays Basque II (La Pelote Basque): Bigarren kapitulu honen ardatza pilota-jokoa da; zer modalitate dauden eta euskal gizartean zenbateko garrantzia duen erakusten du. Ciudadano Kane filmaren egilea ahoa zabalik geratu zen etengabe dantza egiten duten emakumeekin, joko garbiaren mamiarekin, antzinako hizkuntzaren misterioarekin, kontrabandoaren koaitekin eta sare bidezko uso-ehizarekin, besteak beste.

ORSON WELLES
(Wisconsin 1915 – California, 1985)

Aktorea, zuzendaria, gidoilaria eta ekoizlea izan zen. Zineman, antzerkian eta telebistan egin zuen lan. 2002an, British Film Institute erakundeak zinemaren historiako zuzendaririk onena gisa hautatu zuen. Bere lehenengo arrakasta hogeita hiru urte zituela iritsi zen La Guerra de los Mundos filmaren emanaldi historikoarekin; bertan, inbasio estralurtar bat islatzen zen. Estatu Batuak hunkiturik geratu zen, RKO estudioek Citizen Kane –bere filmik ospetsuena– filmatzeko bere ateak irekitzera arte. 40ko hamarkadan, Macarthismo-ak Europatik erbesteratzera behartu zuen komunista izateaz salatuta. Han, aktore lanetan aritu zen bere ekoizpenak finantzatzeko, 50eko hamarkada amaieran berriro ere Hollywood-era iritsi aurretik.

Filmografia:

Too Much Johnson (1938)
Citizen Kane (1941)
The Magnificent Ambersons (1942)
It's all true (1942)
Tanks (1942)
The Stranger (1945)
The Lady from Shanghai (1947)
Macbeth (1947)
Otelo (1952)
Mr. Arkadin (1955)
The Land of the Basques (1955)
Moonraker (1956)
Touch of Evil (1957)
El proceso (1962)
Falstaff / Chimes at Midnight (1965)
The Deep (1967)
The immortal story (1968)
Don Quixote (1969)
Al otro lado del viento (1970)
F for Fake (1973)
Filming Othello (1978)